Er wordt gezocht op *
Op 1 december 2010 hebben de voormalige Carboonscholen in Parkstad Limburg (Broekland, Emma, Rombouts en Sint-Jan) en het Grotiuscollege besloten om intensief te gaan samenwerken onder de naam LVO Parkstad. De scholen bieden samen alle vormen van onderwijs - van vmbo tot gymnasium - aan. Peter Schut, locatiedirecteur van het Broeklandcollege, is al 10 jaar bevlogen trekker van het arbodossier in zijn scholen. Hij heeft een enthousiaste, frisse, praktische en integrale manier van kijken naar het domein van arbo en veiligheid.
‘Veiligheid is vaak het ondergeschoven kindje binnen het onderwijs, dat was ook bij ons zo’, zegt Peter Schut, locatiedirecteur en voorzitter van de stuurgroep Arbo en Veiligheid voor de Parkstad-scholen in Heerlen. ‘Op onze scholengemeenschap met vijf locaties hebben we een aantal jaar geleden besloten dat we dit anders wilden aanpakken. We wilden het thema duidelijker en structureel op de agenda zetten. Daarom hebben we centraal beleid geformuleerd om zo vanuit een centrale visie een uniforme aanpak binnen alle locaties te krijgen.’ De harde veiligheid ligt voor een groot deel vast in - al dan niet wettelijk voorgeschreven – protocollen. Op het gebied van sociale veiligheid (agressie en geweld) is veel zelf ontwikkeld, nauw verbonden met het convenant veiligheid van de regio Parkstad. ‘Zo hebben we bijvoorbeeld vastgelegd dat scholen heel nauw contact onderhouden met de schoolagent, dat incidenten consequent worden geregistreerd, dat iedere leerling over een eigen kluisje beschikt (die periodiek door de schoolagent worden gecontroleerd), dat er overal camera’s in de fietsenkelder hangen. En we beschikken over een pestprotocol dat iedere leerling van de school moet ondertekenen en waar hij, als het nodig is, nadrukkelijk aan wordt herinnerd.’
‘Op dit moment staan onze scholen in de regio bekend om de manier waarop ze met het thema veiligheid om gaan. Het is een wervend affiche voor onze scholen geworden, waar we op open dagen trots over vertellen.’
Hoe krijgt LVO Parkstad dat voor elkaar?
1. Aandacht begint bij de top
Uiteraard hebben locaties de ruimte om hun beleid, ook op het gebied van veiligheid, naar de eigen context vorm te geven. Maar er wordt door het bestuur en door de centrale directie actief toegezien op de uitvoering van het arbo- en veiligheidsbeleid en het wordt getoetst aan de centraal afgesproken kaders. Het format is voor iedere school gelijk, de content mag wat verschillen. Aandacht en sturing door de top werkt als een vliegwiel voor het thema in de hele schoolorganisatie. ‘Als boven in de organisatie de aandacht zou verslappen, dan blijft er uiteindelijk van de uitvoering in de praktijk weinig over’, aldus Schut. ‘De locatiedirecteuren zijn eindverantwoordelijk voor het arbobeleid binnen hun eigen school. Daar worden zij door de centrale directie op aangesproken. Zij voelen zich werkelijk verantwoordelijk en sturen van daaruit de diverse betrokkenen in school aan.’
2. Brede stuurgroep voor inhoudelijke regie
Om handen en voeten te geven aan arbo en veiligheid binnen de vijf schoollocaties heeft LVO Parkstad een stuurgroep in het leven geroepen die het managementteam (MT) en ook het schoolbestuur adviseert. ‘De samenstelling van die stuurgroep is heel breed en alle disciplines zijn erin vertegenwoordigd,’ legt Schut uit. ‘De directie zit er in, de arbocoördinatoren, maar ook onze eigen EHBO-kaderinstructeur, het hoofd van de Facilitaire Dienst en het hoofd Personeelszaken. Zes keer per jaar komen we bij elkaar. Behalve beleidsvorming, sturen we hier ook wat zaken centraal aan, zoals bijvoorbeeld de organisatie van cursussen.’ Grootste winstpunt van de brede stuurgroep is volgens Schut dat er integraal beleid is, dat voor iedere school gelijk is en dat door de brede samenstelling de adviezen en beleidsvoornemens ook worden gedragen. ‘Daarnaast kunnen we veel van elkaar leren, zodat we niet allemaal zelf het wiel hoeven uit te vinden.’ Door een gezamenlijke aanpak en beleid worden inkoopvoorwaarden gunstiger, zoals voor cursussen, ontruimingsoefeningen, controle blusmiddelen en keuringen. ‘Zo doen wij het hier trouwens met alles. Ook ons schoolplan wordt door minstens 8 personen opgesteld en vervolgens uitvoerig met het personeel en andere betrokkenen besproken. Opdat een en ander ook breed gedragen wordt.’
3. Maak mensen echt verantwoordelijk
LVO Parkstad is ervan overtuigd dat kleinschaligheid de beheersbaarheid en creativiteit bevordert. ‘Zo hebben wij onze organisatie dus ook opgetuigd. In kleinschalige eenheden kun je mensen ook echt medeverantwoordelijkheden geven, een belangrijke peiler van onze visie op sturing en leiderschap.’ Dat geldt voor alle domeinen van de schoolorganisatie en dus ook voor de preventiemedewerkers, BHV’ers en andere betrokkenen bij arbo en veiligheid. ‘Die taken worden heel serieus genomen. Mensen moeten zich verantwoorden aan de directie en krijgen daarvoor in ruil veel vertrouwen, opleiding- en ontwikkelkansen. En vooral: aandacht!’ Werknemers zijn niet bezig met het opvullen van uurtjes in het taakbeleid. Hun taak wordt serieus genomen, ze voelen vertrouwen en respect. ‘Het is heel belangrijk dat je die mensen een taak geeft die zich betrokken voelen op die taak, die er affiniteit mee hebben. Dan zijn ze ook bereid hun competenties in het vakgebied verder te ontwikkelen.’
4. Veiligheid is een verantwoordelijkheid van de hele schoolgemeenschap
Met beleid en het beleggen van taken en functies ben je er nog niet. De hele schoolgemeenschap moet consequent doordrenkt worden met het belang van arbo en veiligheid. ‘Dat betekent voor ons onder meer dat we leerlingen consequent aanspreken op hun gedrag, dat er in mentorlessen aandacht wordt besteed aan aspecten van agressie en geweld, dat het thema minstens 1 x per jaar expliciet op de agenda van de MR staat, dat er met ouders over wordt gesproken, dat de resultaten van de RI&E uitvoerig besproken worden, etc.’ ‘De conclusies en afspraken die in de stuurgroep Arbo en Veiligheid aan de orde komen, blijven niet binnenskamers, maar druppelen door naar de werkvloer,’ benadrukt Schut. Een voorbeeld is de plaatsing van AED-apparaten op iedere locatie, de daaraan gekoppelde scholing voor BHV’ers en de scholing voor de rest van het team. ‘We hebben in onze stuurgroep vastgelegd dat aan het eind van dit schooljaar ieder personeelslid de cursus AED heeft gevolgd. De BHV-teams en de EHBO-teams hangen in ons organisatiemodel direct onder de stuurgroep en zij weten meteen wat we besproken hebben.’ Overigens is bijzonder dat LVO Parkstad een eigen EHBO-vereniging heeft en beschikt over eigen kaderinstructeurs die ook zelf de lessen EHBO en AED op school verzorgen. De 5 locaties beschikken in totaal over ruim 100 BHV’ers. Ook ouders worden nauw betrokken bij actuele zaken op het gebied van veiligheid. ‘Zo houden we, samen met de ouderraad, minimaal een keer per jaar een thema-avond met workshops waaraan ouders kunnen deelnemen,’ vertelt Schut. ‘Over onderwerpen zoals loverboys, drugs- en drankgebruik, anders geaardheid, de werking van het puberbrein en het omgaan met multimedia bijvoorbeeld.‘ De besproken thema’s komen vervolgens weer in de mentorlessen aan de orde. ‘Tijdens zo’n les nodigen we dan bijvoorbeeld iemand van het COC uit of laten we een traffic-informer - een slachtoffer van een ernstig verkeersongeluk - voor de klas zijn ervaringen vertellen en tips geven over verkeersveiligheid. Op deze manier betrekken we personeel, ouders en leerlingen bij veiligheid in de breedste zin van het woord. Het is ons doel om mensen zich er bewust van te laten zijn waar we mee bezig zijn. Op die manier krijg je binnen je school een breder draagvlak en dat maakt je school sterker.’
5. Veiligheid in school staat in relatie tot veiligheid in de samenleving
Het organogram arbo/veiligheid van LVO Parkstad laat de integrale aanpak zien in de organisatie, maar ook de verbindingen buiten de schoolorganisatie. LVO Parkstad heeft zich actief verbonden aan het Convenant Parkstad “Veiligheid op school”. In een wisselende planning wordt een à twee maal per jaar overlegd gevoerd met alle betrokken partijen: gemeenten, politie, GGD, brandweer, bureau VSV, bureau HALT, andere onderwijsinstellingen.
Peter Schut heeft 10 jaar getrokken aan de totstandkoming van het arbo- en veiligheidsbeleid in de scholen van LVO Parkstad. Hij is zichtbaar trots op wat hij bereikt heeft. ‘Het wordt tijd om het roer iemand anders in handen te geven. Het is lastig om je eigen kindje achter te laten. Maar arbo en veiligheid is een integraal onderdeel van de schoolsturing geworden en helemaal ingebed in de structuur.’ Hij kan het met een gerust gevoel op eigen benen laten staan.
Organogram
Het organogram arboveiligheid van LVO Parkstad laat de integrale aanpak zien in de organisatie.
(zie afbeelding)
Meer informatie
LVO Parkstad