Paden naar Leraarschap

Betreft: Verschillende paden naar leraarschap in kaart gebracht
In opdracht van: Ministerie OCW
Uitgevoerd door: CPB
Datum notitie: februari 2017

De notitie Paden naar Leraarschap maakt onderdeel uit van het overkoepelende project Monitor Impuls Leraren Tekortvakken dat het Centraal Planbureau uitvoert in opdracht van het ministerie van OCW.
Binnen dat overkoepelende project voorziet deze notitie in een breed achtergrondbeeld van de opleidingen tot leraar in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. Verschillende dimensies komen hierbij aan bod. Het aantal inschrijvingen en de kenmerken van inschrijvers, het percentage studenten dat het diploma haalt (diplomarendement) en de kenmerken van succesvolle studenten, het behoud van afgestudeerden voor werken in het onderwijs, alternatieve sectoren waar afgestudeerden aan lerarenopleidingen werkzaam zijn (zogenaamde outside options), de hoogte van uurlonen binnen en buiten het onderwijs voor afgestudeerden aan lerarenopleidingen en het onbenutte potentieel aan bevoegde leraren (de stille reserve). Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste bevindingen.

Inschrijvingen
De ontwikkeling in het aantal inschrijvingen in de periode 2001-2015 verschilt sterk per type lerarenopleiding. Het aantal inschrijvingen voor de pabo nam sterk af,terwijl het aantal inschrijvingen voor de eerstegraads en tweedegraads lerarenopleidingen juist is gestegen. Ook de achtergrondkenmerken van inschrijvers verschillen per typelerarenopleiding.

Diplomarendement
Welk deel van de inschrijvers de opleiding afrondt met een diploma (het diplomarendement) verschilt sterk tussen de verschillende lerarenopleidingen. Voor alle opleidingen geldt dat vanaf acht jaar na inschrijving het diplomarendement niet of nauwelijks nog verandert. Een termijn van acht jaar geeft daarom goed weer wat het uiteindelijke diplomarendement is. 

Beroepsrendement
Als het diploma is behaald, vindt het grootste deel van de studenten een baan in het onderwijs. Een jaar na afstuderen is het aandeel afgestudeerden dat werkt in het onderwijs het hoogst voor afgestudeerden aan de eerstegraads hbo-opleiding (88%), gevolgd door de pabo (82%) en de eerstegraads wo-opleiding (78%). 

Outside options
Als bevoegde docenten vijf jaar na afstuderen buiten het onderwijs werken, werken zij veelal in het openbaar bestuur, bij overheidsdiensten en in de gezondheids- en welzijnszorg.

Stille reserves
Voor alle bevoegdheden is er een aanzienlijke stille reserve (percentage van totaal aantal fte’s aan bevoegde docenten dat niet in onderwijs ingezet wordt) en deeltijdreserve (percentage van totaal aantal fte’s aan bevoegde docenten dat niet ingezet wordt doordat bevoegde docenten geen voltijdsbaan hebben), zelfs onder redelijk recent afgestudeerden.