Ieder mens maakt een persoonlijke reis door de verschillende levensfasen. Elke fase heeft voor- en nadelen, kansen en bedreigingen. De introductie en begeleiding van jonge mensen is een voor de hand liggende start van levensfasegericht personeelsbeleid. Maar daarna? Wat zijn de behoeftes, verwachtingen en ambities in de daarop volgende fasen? Coach, trainer en adviseur Gerda Caris van SOML heeft een boekje samengesteld met daarin een overzicht van scholingsmogelijkheden die aansluiten bij de diverse levensfasen.
‘Hoe je in je werk staat en welke keuzes je wilt maken, is afhankelijk van een aantal variabelen,’ vertelt Caris. ‘Je leeftijd bijvoorbeeld en je carrièreprofiel. Maar ook de generatie waar je uit voort komt en de samenstelling van je familie spelen een rol. Om medewerkers in alle levensfasen te kunnen ondersteunen in hun zoektocht naar persoonlijke effectiviteit en professionele ontwikkeling hebben we dit boekje uitgebracht. In de hoop dat het een soort inspiratiebron is voor medewerkers om zich te bezinnen en al dan niet met de leidinggevende te bekijken welke trainingen of cursussen relevant zijn in een bepaalde fase in je leven.’
Het gaat in het boekje nadrukkelijk niet om vakinhoudelijke of vakdidactische nascholing, benadrukt Caris. ‘Een belangrijk uitgangspunt is steeds: persoonlijk leiderschap, inzicht in jezelf als persoon in relatie tot je professionele handelen.’ Ook voor onderwijsondersteunend personeel zijn enkele trainingen omschreven.
Vier fasen
Het boekje ‘Ontwikkeling en scholing in het kader van levensfasegericht personeelsbeleid van SOML’ onderscheidt vier fasen in een onderwijsloopbaan. Allereerst is er de startersfase die de eerste vier jaar omvat dat de werknemer aan SOML is verbonden. De startende docent krijgt het eerste jaar twintig procent reductie op de lesgevende taken. Deze facilitering wordt in vier jaar afgebouwd. De beschikbare uren moeten gebruikt worden om de ontwikkeling als professional die breed inzetbaar is te bevorderen.
Balans opmaken
Na de startersfase volgen de groei- en de bezinningsfase. Als het gaat om persoonlijke effectiviteit zijn er veel vragen over de combinatie werk en privé. Gerda Caris: ‘Hoe pas ik de pieken en dalen die bij het schoolleven horen zo goed mogelijk in mijn privéleven? is zo’n vraag. Of een medewerker wil op enig moment gewoon eens de balans opmaken: waar sta ik nu na tien of vijftien jaar onderwijs? Hoe bevalt het me en wil ik op dezelfde manier verder? Het zijn vragen die zich zowel in de groei- als in de bezinningsfase kunnen aandienen. En bijna overal hebben we een scholing of een training voor. Die varieert van Time Management en Mindfulness tot een opleiding voor schoolcoach.’
Rustiger vaarwater
Tenslotte geeft het boekje een overzicht van wat er op scholingsgebied mogelijk is voor diegenen, meestal de vijftig gepasseerd, die in de zogeheten overdrachtsfase zijn aangekomen. ‘Het gaat dan vaak om medewerkers die in rustiger vaarwater terecht zijn gekomen,’ legt Caris uit. ‘Of ze ook tevreden zijn, hangt ervan af hoe ze als veertiger te werk zijn gegaan.’ Maar voor wie niet lekker in zijn vel zit, is het nog niet te laat, laat het boekje zien. ‘Ook ouderen kunnen nog veranderen. Daarvoor is het bijvoorbeeld goed dat ze praten met een leidinggevende of met een coach. Het is mogelijk om in een training samen met anderen te verkennen of je wensen en verwachtingen nog overeenkomen met je werksituatie. Op deze manier aan jezelf blijven werken, houdt mensen in beweging doordat ze zich blijven verdiepen of verbreden. Bovendien is het doel van scholing in deze levensfase ook om aandacht te hebben voor het preventief opsporen van burn-outverschijnselen en/of lichamelijke ongemakken.’
