Er wordt gezocht op *
Om de kwaliteit van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en daarmee de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden te verbeteren, veranderen er met ingang van 1 juli 2022 een aantal zaken rondom de RI&E. Zo is er een nieuw certificatieschema voor arbodeskundigen van kracht waarin de criteria waarop de gecertificeerde arbokerndeskundigen moeten toetsen en adviseren, duidelijker zijn geformuleerd.
Onderzoek naar de kwaliteit van de RI&E laat zien dat deze in veel (school)organisaties onder de maat is. Dit komt onder andere doordat de RI&E vaak als een ‘verplicht nummer’ wordt ervaren in plaats van een kans om problemen in de instelling zichtbaar te maken en op te lossen.
Systeem- en scopetoets
De RI&E, inclusief het plan van aanpak, moet voldoen aan de wettelijke verplichtingen. De RI&E moet volledig, actueel en betrouwbaar zijn en moet voldoen aan actuele inzichten gebaseerd op de stand van de wetenschap en de professionele dienstverlening. De BIG-geregistreerde bedrijfsarts en de gecertificeerde arbokerndeskundigen kunnen de RI&E daarop toetsen en adviseren. Dit is de systeemtoets. De systeemtoets gaat over de manier waarop de RI&E is opgesteld en is geen inhoudelijke toets op arbeidsrisico’s en de preventie of beheersing daarvan. Zie tabel 1 (uit de Staatscourant nr. 7977) voor een overzicht van de taken van de bedrijfsarts en arbokerndeskundigen bij het uitvoeren van de systeemtoets.
De bedrijfsarts of de arbokerndeskundige rapporteert over de bevindingen van de toetsing in het toets- en adviesrapport. Daarin moet de toetser onder meer “in algemene zin aangeven of voor de geconstateerde risico’s aanvullende informatie nodig is om te kunnen beoordelen of de RI&E volledig, betrouwbaar en actueel is” (bron: de Staatscourant nr. 7977).
Is naar het oordeel van de toetser aanvullende informatie nodig, dan is een zogenaamde scopetoets nodig.
De scopetoets gaat inhoudelijk in op de gevaren en risico’s. Elke gecertificeerde arbokerndeskundige heeft zijn eigen scope of expertisegebied. Een hogere veiligheidskundige (HVK) weet alles van onder meer machineveiligheid in verband met knel-, snij en pletgevaar. Tot de expertise van de arbeidshygiënist (AH) horen bijvoorbeeld de risico’s van binnenklimaat, schadelijke stoffen en straling terwijl een arbeids- en organisatiedeskundige (A&O’er) deskundig is met betrekking tot risico’s van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en werk- en rusttijden (zie tabel 2 voor de expertisegebieden van de AH, HVK en A&O’er)
Afhankelijk van de bevindingen van de toetser, is het vanaf 1 juli 2022 dan ook denkbaar dat voor de toetsing van RI&E’s in het voortgezet onderwijs meerdere arbokerndeskundigen een scopetoets moeten uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan een AH die toetst op de bronaanpak en opslag van chemicaliën in het scheikundekabinet en een HVK die in de praktijklokalen van de vmbo profielen BWI, PIE en M&T de machines en gereedschappen beoordeelt.
Eisen aan de RI&E concreter en strikter
De criteria waarop de gecertificeerde arbokerndeskundigen moeten toetsen en adviseren, zijn per 1 juli 2022 ook aangescherpt en daarmee wijzigen dus ook de criteria voor het opstellen van de RI&E. Tabel 1 geeft een opsomming van taken van de arbokerndeskundigen bij het toetsen van de RI&E. De aspecten betrouwbaarheid, volledigheid en actualiteit zijn met de nieuwe regeling concreter ingevuld. Zo wordt de werkgever verplicht om, naast de symptomen, ook de achterliggende oorzaken van arbeidsrisico’s in de RI&E te (laten) benoemen en op te lossen. Ook wordt het evalueren van het plan van aanpak strikter beoordeeld; hebben de getroffen maatregelen het gewenste effect? Worden – waar nodig – aanvullende maatregelen genomen? Worden eventuele negatieve neveneffecten van maatregelen geïnventariseerd?
Tip
Onderwijswerkgevers die hun RI&E moeten actualiseren of volledig opnieuw willen opstellen, doen er goed aan om vooraf contact op te nemen met hun beoogde toetser. Zo weten zij waarop zij moeten letten bij het opstellen van de RI&E en kunnen zij rekening houden met een toetsing die eventueel door meerdere arbokerndeskundigen wordt uitgevoerd.
Met de invoering van de nieuwe certificering van de arbokerndeskundigen verbetert de kwaliteit van de RI&E en krijgen scholen een impuls om een grote stap te zetten naar een veiligere en gezondere werk- en leeromgeving. De RI&E is niet langer een afvinklijstje maar een volwassen evaluatie van de effectiviteit van het arbobeleid.