Aan de slag in een tekortvak

Artikel gepubliceerd in het magazine Van 12 tot 18, mei 2016

Het voortgezet onderwijs kent een aantal tekortvakken. Vakken waarvoor het moeilijk is om goede en gekwalificeerde docenten te vinden én te behouden. Daarom stimuleert het ministerie mensen om een (extra) bevoegdheid in zo’n tekortvak te halen. En daar profiteert iedereen van: docenten, scholen én het onderwijs in het algemeen. Caroline Klaren, Sandra Koens en Maike Beumkes van het Isendoorn College kunnen hierover meepraten.

Caroline Klaren, docente lichamelijke opvoeding, geeft al tien jaar met veel plezier les aan het Isendoorn College in Warnsveld. Toch besloot ze in 2014 het roer om te gooien. Zij vertelt: ‘Lichamelijke opvoeding is fysiek gezien een zwaar vak. Ik kreeg steeds vaker last van rugklachten en merkte dat ik dit vak niet nog jaren fulltime zou kunnen volhouden. Maar ik vind het onderwijs te leuk om ermee te stoppen. De oplossing? Een aanvullende onderwijsbevoegdheid halen voor een ander vak.’

Ander vak, frisse doorstart
‘Ik koos voor wiskunde, omdat ik het een interessant vak vind en het iets heel anders is dan lichamelijke opvoeding. Dat het een tekortvak is en ik dus makkelijk aan de slag kan als wiskundedocent, heeft zeker ook meegespeeld in de keuze.’ Caroline klopte aan bij de HR-adviseur van school, Maike Beumkes. Zij reageerde direct enthousiast. Maike legt uit waarom: ‘Mensen moeten steeds langer doorwerken. Het is belangrijk om ze tot aan hun pensioen gemotiveerd en inzetbaar te houden. Het volgen van een opleiding kan daarbij helpen. Daarnaast wordt het ook voor ons steeds lastiger om docenten te vinden voor tekortvakken als wiskunde en Engels. Als dan een leraar zelf met een goed initiatief komt, helpen wij graag dit mogelijk te maken.’ Dus ging Maike voor Caroline op zoek naar mogelijkheden om de tweedegraadsbevoegdheid wiskunde te halen. ‘Liefst met een beurs. Want dan kan de docent profiteren van studieverlof, terwijl de school een financiële compensatie krijgen om vervanging te kunnen regelen. Caroline kwam in aanmerking voor de Lerarenbeurs en de Regiobeurs.’

Op zoek naar een duo
In het schooljaar 2014/2015 startte Caroline met haar opleiding aan HAN Nijmegen. Helaas werd de Regiobeurs onlangs afgeschaft. Een teleurstelling voor Caroline, want met zo’n pittige studie is extra studieverlof meer dan welkom. ‘Gelukkig vonden we een oplossing via het project Vierslagleren (opm. redactie: Het project Vierslagleren liep van 2015 tot 2018), waardoor ik wel in aanmerking kan komen voor een extra beurs. Voorwaarde was wel dat ik een startende docent vond die met mij een lerarenduo wilde vormen. Dat is namelijk een onderdeel van Vierslagleren.’  

Alle puzzelstukjes in elkaar
Die startende docent werd Sandra Koens. Ook zij werkt al enkele jaren op het Isendoorn College. Sandra: ‘Via bedrijfsleven en overheid ben ik uiteindelijk in het onderwijs terecht gekomen. Niet als docent, maar als decaan. Heel leuk om te doen, vooral omdat ik ook talentlessen mag verzorgen voor 3 vwo en mentor ben van een groep leerlingen. Steeds vaker speelde ik met de gedachte om zelf als docent voor de klas te gaan staan. Vooral het vak Engels sprak me aan, omdat ik al veel in het Engels doe op de tweetalige afdeling van school. Maar ja, ik had geen bevoegdheid. Ik kwam in contact met Caroline en samen konden wij een Vierslaglerenduo vormen. Daardoor kon ik een beurs bemachtigen en vond ik een ervaren begeleider, in de persoon van Caroline. Voor mij vielen alle puzzelstukjes in elkaar. Ik kreeg de kans om met een Lerarenbeurs de tweedegraadslopleiding Engels te doen, enkele uren les te geven én als decaan actief te blijven. Ik heb dan ook direct volmondig ‘ja’ gezegd.’  

Leren op afstand
Zo begon Sandra begin dit schooljaar aan de lerarenopleiding Engels aan Windesheim. Ze legt uit: ‘Een deeltijdopleiding was voor mij geen optie, omdat die de lesdag op donderdag heeft; net de dag dat er veel bijeenkomsten voor decanen gepland staan. Dus koos ik voor Leren op afstand: zelfstandig leren met online ondersteuning. Dat is pittig, omdat er eigenlijk veertig uur per week voor staan. Met vier dagen werken, één dag studieverlof en de zorg voor mijn gezin, moet ik het in minder uren doen. Toch ben ik blij met mijn keuze. Het lesgeven geeft me enorm veel voldoening. Bovendien doet de school haar best om het mij zo makkelijk mogelijk te maken, bijvoorbeeld door in het rooster rekening te houden met mijn verschillende functies.’  

Starter begeleiden
Een belangrijk onderdeel van Vierslagleren is de begeleiding van de startende docent. Die ligt in handen van ervaren docente Caroline. ‘Elke vrijdag zitten we samen om te bespreken hoe het met Sandra gaat. Wat ging goed in de lessen, waar loopt ze tegenaan? Ik probeer haar dan tips te geven, die ze in de les kan toepassen. Wat ik jammer vind, is dat ik haar geen vakdidactische ondersteuning kan bieden, omdat ik in hele andere vakken lesgeef.’ Voor Sandra maakt dat niks uit: ‘Integendeel, ik ben heel blij met haar feedback en vind het gewoon fijn om met een ervaren docent te kunnen sparren. Voor mij is dit zelfs een belangrijk pluspunt van Vierslagleren. Ik kan dan ook iedereen aanraden om een duo te vormen en aan de slag te gaan!’    

NB De zittende leraar kan een rol spelen in de begeleiding van de starter, maar dit is geen verplichting. Een voorwaarde is wel dat het schoolbestuur zorg draagt voor een goede begeleiding van de starter. Hiervoor zijn diverse mogelijkheden, mede afhankelijk van het begeleidingssysteem dat door de school wordt gehanteerd.

NB Het project Vierslagleren liep van 2015 tot 2018.
Artikel: Aan de slag in een tekortvak – Van 12 tot 18, mei 2016