Professioneel statuut: ervaringen en tips

In de periode 2017-2019 ondersteunde Voion tien pilotscholen/besturen bij de totstandkoming van een professioneel statuut. Daarnaast hebben we in 2019 laten onderzoeken hoe het staat met de invoering van het professioneel statuut  in het voortgezet onderwijs. Om het professioneel statuut een blijvend waardevolle plek in de schoolorganisatie te geven, hebben we de opgedane ervaringen en tips uit de pilots en het onderzoek samengebracht in een infographic. 

Sinds 1 augustus 2018 is elke school in het voortgezet onderwijs verplicht om een professioneel statuut te hebben. Hierin legt de school in overleg met de docenten de afspraken vast die ze maken over de ruimte en zeggenschap van docenten. Het gaat dan om zeggenschap over o.a. vakinhoud, didactiek, het beoordelen van prestaties van leerlingen en het onderhouden van hun bekwaamheid. 

Leerpunten
Uit de pilots en het onderzoek kunnen een aantal lessen worden geleerd, die scholen behulpzaam kunnen zijn bij de verdere invoering en doorontwikkeling van het professioneel statuut.

1. Sluit aan bij wat er is. Zaken die al goed zijn in de school, kunnen als basis dienen.
2. Er is geen blauwdruk van het professioneel statuut. De vorm is afhankelijk van de wijze waarop de school invulling geeft aan medezeggenschap.
3. Zorg voor een breed draagvlak door duidelijk te maken wat het nut van een professioneel statuut is.
4. Het professioneel statuut moet dynamisch zijn door periodiek te evalueren en aan te passen.
5. Het proces is belangrijker dan het resultaat. Ga in dialoog en neem de tijd.

Resultaten onderzoek
Het onderzoek naar het professioneel statuut is uitgevoerd via een online enquête onder schoolleiders (bestuur, directie) en telefonische interviews met schoolleiders en personeelsleden.

• Invoering
  Volgens een meerderheid van de respondenten (55%) is bij hen op school een professioneel statuut aanwezig. 45 procent geeft aan nog geen professioneel statuut te hebben.
• Belang van dialoog
  De noodzakelijke dialoog tussen docenten en schoolleiding om tot een professioneel statuut te komen, verloopt naar de mening van de schoolleiding in de meeste gevallen soepel.
• Belemmeringen
  Belemmeringen hebben zich in beperkte mate voorgedaan. De belangrijkste belemmeringen hebben volgens de ondervraagde schoolleiders betrekking op de prioriteit die het professioneel statuut heeft binnen de school
• Inhoud
  De zeggenschap over eigen professionele ontwikkeling, de inhoud van de lesstof en de wijze waarop de lesstof wordt aangeboden, worden het meest vastgelegd 
• Tevredenheid
  Ongeveer de helft van de respondenten is tevreden over de invoering van het professioneel statuut, vijf procent is zeer tevreden. Ongeveer een derde is ontevreden.

Bekijk hier de infographic. 

Meer informatie en inspiratie
• Quickscan professioneel statuut in het vo
• Pilots professioneel statuut: met ervaringen, tips en eindproducten
• Webinar Invloed op je eigen werk, het professioneel statuut helpt daarbij
• Het professioneel statuut (website Aob)
• Het professioneel statuut (website VO-raad)