De krapte op de arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs vraagt om innovatieve en duurzame oplossingen. Tegelijkertijd bereiken steeds meer medewerkers de AOW-leeftijd, waardoor waardevolle ervaring dreigt te verdwijnen. Het Ichthus College in Veenendaal laat zien hoe de inzet van AOW-gerechtigde medewerkers kan bijdragen aan continuïteit, zonder het belang van jong talent uit het oog te verliezen. Hoofd HRM Wilfred Verhoeff licht toe hoe zijn school hieraan invulling geeft.
Het Ichthus College is een vo-school met ruim 2.100 leerlingen en 225 medewerkers. De school functioneert als zelfstandige ‘eenpitter’ en kan daardoor met korte lijnen en veel flexibiliteit opereren. Dat helpt bij snel schakelen als het gaat om personele inzet. “Iedere docent valt onder één van onze drie directeuren,” vertelt Verhoeff. “We hebben om de week overleg over de hele formatie. Daardoor zien we vroeg waar knelpunten ontstaan én wie we kunnen inzetten om die op te vangen. De inzet van AOW-gerechtigde collega’s is daarin een vast onderdeel geworden.”
Gesprek begint op tijd
De school is proactief in het voeren van gesprekken met docenten die hun AOW-leeftijd naderen.
Al in de gesprekscyclus voorafgaand aan hun pensionering komt de vraag op tafel: wil je doorwerken, en zo ja, onder welke voorwaarden? Sommige collega’s kiezen voor een jaarcontract van twee of drie dagen per week. Anderen worden later benaderd, wanneer er vervanging nodig is vanwege ziekte of verlof. “We schromen niet om oud-collega’s aan te spreken. Vaak zijn ze bereid om een paar uur of dagdelen per week bij te springen.”
Die mogelijkheid bestaat ook omdat de band met oud-medewerkers bij het Ichthus College warm blijft. “Ze ontvangen onze nieuwsbrief en we organiseren jaarlijks een bijeenkomst voor gepensioneerden. Een informeel moment, met een buffet en aandacht voor hun jarenlange inzet. Dat klinkt misschien klein, maar het versterkt de onderlinge verbondenheid.”
Gedeelde waarden
Het Ichthus College is een christelijke school op reformatorische grondslag. Verhoeff: “Dat houdt voor ons in dat de Bijbel onze koers bepaald. Juist vanwege die gedeelde basis bij de medewerkers is de binding tussen (oud-)collega’s en school vaak sterk. Dat maakt dat ze, ook na hun pensioen, verbonden willen blijven. En wij zorgen ervoor dat dat ook kan.”
Zoeken naar werkbare ruimte
Dit jaar werken minstens vijf AOW’ers door bij het Ichthus College. Zij ontvangen een jaarcontract en elk jaar wordt de samenwerking geëvalueerd. “We kunnen maximaal vier keer een jaarcontract bieden. Soms wensen de medewerkers die de AOW-leeftijd hebben bereikt, liever een vast dienstverband. De rechten van AOW-gerechtigde medewerkers komen grotendeels overeen met die van andere medewerkers. Het zou echter wenselijk zijn als bepaalde bepalingen uit de cao in de toekomst niet langer bindend of verplichtend zijn voor deze groep. Een concreet voorbeeld hiervan is het LBP-verlof (BAPO), dat in de praktijk niet altijd passend of noodzakelijk is voor AOW-gerechtigden. De meeste AOW’ers willen alleen een paar uur lesgeven en geen vergaderingen meer bijwonen of meedoen aan extra activiteiten. Bovendien zijn er ook jongere collega’s die door willen groeien in loonschaal en ontwikkeling, daar moet de inzet van AOW’ers geen belemmering vormen.”
Daarnaast spelen fiscale overwegingen een rol. De stapeling van AOW, pensioen en loon uit arbeid leidt regelmatig tot hogere belastingdruk. “Voor sommige collega’s is het schrikken als ze de aanslag zien. Ze doen het werk uit betrokkenheid, maar krijgen er fiscaal weinig voor terug. Wat mij betreft zou de Belastingdienst hier best iets soepeler mee om mogen gaan.”
Meerwaarde zit in de balans
Toch is Verhoeff stellig: ondanks de mitsen en maren, is de inzet van AOW’ers van structurele meerwaarde. Niet alleen vanwege hun kennis en ervaring, maar ook vanwege hun flexibiliteit en rust. “Leerlingen merken het nauwelijks. Ze zien een docent die vakbekwaam is, met plezier lesgeeft en stevig in de klas staat. Dat is alles wat telt.” Dat staat de ontwikkeling van jongere collega’s niet in de weg, benadrukt hij. “We gebruiken het niet als uitstel van structurele werving. We hebben ook jonge collega’s die willen groeien in taak en schaal. Daar investeren we net zo goed in. Het is én-én.” Soms werkt het ook versterkend: doordat een ervaren gepensioneerde collega tijdelijk werk kan overnemen, kan een jongere collega juist ruimte krijgen om een opleiding te volgen. “Dat is duurzame inzetbaarheid aan twee kanten.”
Praktijk is leidend
Het Ichthus College wil graag een beleid rondom AOW’ers formeel vastleggen, maar dat blijkt in de praktijk een uitdaging, meer flexibiliteit in de CAO zou hierbij helpend zijn. “Uiteindelijk is het elke keer maatwerk. Geen situatie is hetzelfde. We doen wat nodig is, maar altijd in overleg en met wederzijdse instemming.” Als schoolbesturen meer werk willen maken van de inzet van AOW’ers is het volgens Verhoeff vooral belangrijk dat je contact houdt met je oud-collega’s en dat het gesprek over doorwerken op tijd wordt gestart. “Zorg dat je weet wie nog iets wil betekenen en wat mogelijk is binnen je school. Dan is het geen noodverband meer, maar structureel personeelsbeleid.”
|
AOW-gerechtigde medewerkers in het vo |
