Zo laat je zij-instromers goed landen in het onderwijs

Zij-instromers brengen frisse energie en ervaring naar het onderwijs. “Ze nemen een nieuw perspectief en levenservaring mee in de klas,” zegt Sjoerd de Wit, conrector op het Canisius College in Nijmegen. Rector Louise Beernink vult aan: “Hun ervaring van elders is een echte meerwaarde.” Maar hoe zorg je dat deze gemotiveerde starters blijven? In de podcast ‘Zin in lesgeven’ geven Sjoerd en Louise strategieën en tips om zij-instromers goed te begeleiden en succesvol te laten werken op school.

Een zachte landing: goede begeleiding vanaf dag één
“Zij-instromen is geen noodsprong, maar een bewuste keuze,” zegt Sjoerd. Hij zoekt mensen die echt het verschil willen maken voor jongeren en hen iets willen meegeven. Voor een goede ‘landing’ van de zij-instromers heeft het Canisius College in het eerste jaar alle extra taken, zoals het mentoraat, weggelaten. “Zo kunnen ze zich volledig focussen op lesgeven,” zegt hij. “Daarnaast hebben we video-intervisiebegeleiding, waarbij beeldcoaches meekijken, opnames maken tijdens de les, en deze met de zij-instromer bespreken om hun lesgeven te verbeteren.”

Inductietraject: drie jaar ondersteuning met minder lestijd
Het inductietraject is een driejarig programma voor startende docenten, vastgelegd in de CAO VO. Het doel is eenvoudig: zorgen dat ze het volhouden en zich ontwikkelen. Met coaching, training en feedback leren ze beter omgaan met zichzelf, hun klas en de school. Sjoerd zegt: “Als je wilt dat beginnende docenten niet vastlopen, moet je ze helpen in plaats van overvragen.”
Daarnaast krijgen ze minder lesuren: 20% minder in het eerste jaar en 10% minder in het tweede jaar. Zo hebben ze extra tijd voor lesvoorbereiding en om te reflecteren.

Slim vooruitdenken: strategische personeelsplanning (SPP) tegen lerarentekort
Het lerarentekort is een belangrijk thema binnen de VO-campus en de onderwijsregio en daarom wordt er volop samengewerkt om dit aan te pakken. Louise maakt duidelijk dat ze echt vooruitdenken. “We zijn met strategische personeelsplanning bezig en kijken drie tot vier jaar vooruit,” zegt ze. “We anticiperen bijvoorbeeld op toekomstige pensioenen door al een jaar van tevoren een zij-instromer te laten starten met een inwerktraject.” Sjoerd vult aan: “We zorgen ook dat er iets meer mensen in dienst zijn dan nodig. Zo is er ruimte voor nieuwe zij-instromers en hebben de secties meer lucht.”

De kracht van taal en pedagogiek in de klas
Louise vindt het heel belangrijk dat docenten leren hoe ze goed met leerlingen omgaan. “Pedagogiek gaat erom dat je ziet wat een kind nodig heeft om te groeien,” zegt ze. De impact van taal speelt hierin een belangrijke rol. “Taal maakt de werkelijkheid,” benadrukt Louise. Wat je zegt, maakt veel uit. Een positieve opmerking blijft lang hangen, maar een negatieve nog veel langer,” legt ze uit.

Door te letten op hoe je praat en hoe je naar leerlingen kijkt, leg je een goede basis voor je werk in de klas. Pas daarna komt het vakinhoudelijke deel: hoe je een les geeft, oftewel de didactiek.

Ontdek het onderwijs: loop een dag mee
Louise heeft nog een tip voor mensen die de overstap naar het onderwijs overwegen. “Bel een school en loop een dag mee met een docent of klas. Dat is leuk en leerzaam,” zegt ze enthousiast. Sjoerd voegt toe: “Praat ook met de school over wat het werk precies inhoudt. Maak duidelijke afspraken, zodat je weet waar je aan begint en waar je op kunt focussen.”

Luister naar de podcast
In deze podcast ‘Zin in lesgeven’ gaan Arend Jan Zwarteveen en Peter van der Zwaal in gesprek met Louise Beernink en Sjoerd de Wit. Zij delen handige strategieën en tips om zij-instromers goed te begeleiden en mee te laten doen in het onderwijs.

Podcast Zin in lesgeven
Peter van der Zwaal en Arend Jan Zwarteveen maken samen de podcast Zin in lesgeven. Peter is docent en programmaleider Leraar van Buiten en Arend Jan is docent, trainer en onderzoeker bij de lerarenopleiding van Hogeschool Windesheim. Ze bespreken de overstap met second-career teachers (zij-instromers), met begeleiders van deze docenten, met schoolleiders, beleidsmakers, onderzoekers en nog veel meer betrokkenen.

Deze podcast is opgenomen in samenwerking met Voion. Meer podcasts die in samenwerking met Zin in lesgeven en Voion tot stand zijn gekomen >>