Laden...
Betreft: Businesscase vervangingspool in het vo in de Achterhoek, Oost-Salland en Twente
Auteur: Van de Bunt Adviseurs
Datum rapport: 13 mei 2025
Schoolbesturen van het voortgezet onderwijs in Twente, Oost-Salland en de Achterhoek staan voor een gedeelde uitdaging. Er is sprake van krimp, lerarentekort en langdurige afwezigheid van docenten. Leerlingen moeten les krijgen, maar wie kan er voor de klas staan?
Om de gevolgen van de krimp en het lerarentekort tegen te gaan, hebben 6 zelfstandige vo-scholen in 2018 een samenwerkingsverband opgezet. Inmiddels is dit uitgegroeid tot VOTA. Binnen VOTA werken de schoolbesturen met een gedeelde vacaturebank, instroommakelaar, loopbaancoaching en vitaliteitsprogramma.
Om de gevolgen van langdurige afwezigheid tegen te gaan, gaat al langer het idee voor een vervangingspool de ronde. De onderwijsregio heeft in haar plan van aanpak bij de subsidieaanvraag voor de regeling Onderwijsregio’s 2024 de intentie uitgesproken om een pool op te zetten. De eerder onbeantwoorde vraag heerst echter nog: is een vervangingspool zinnig en haalbaar?
VOTA heeft Van de Bunt Adviseurs gevraagd een businesscase op te stellen om inzicht te krijgen in de financiële haalbaarheid en organisatorische implicaties van zo’n pool.
Inzicht in de vervangingsbehoefte
Uit de businesscase blijkt dat de gezamenlijke vervangingsbehoefte hoog is. In het schooljaar 2023-2024 was op alle vo-scholen de gezamenlijke langdurige afwezigheid op Nederlands, Wiskunde en Engels 63,3 FTE. Voor de businesscase is uitgegaan van de laagst waargenomen vervangingsvraag op deze drie vakken, namelijk 40,5 FTE. Dit zorgt ervoor dat de uitkomsten van de businesscase robuust zijn, ook als de vervangingsvraag in een ander jaar lager blijkt.
Conclusies
De analyse laat zien dat een vervangingspool kan zorgen voor €350.000 financiële winst. Dit wordt behaald op het moment dat externe inhuur volledig wordt vervangen door een vervangingspool. De ruimte die zo ontstaat, kan worden ingezet om andere winsten te behalen:
Er zijn ook niet-kwantificeerbare voordelen van een vervangingspool, zoals het behoud van docenten in de regio, verlaagde werkdruk op zittend personeel, uitwisseling van kennis en ervaring voor docenten en scholen en het investeren in noaberschap waarmee weerbaarheid voor andere toekomstige problemen versterkt wordt. Er zijn ook risico’s aan een vervangingspool, namelijk een benodigde afstemming van roosters tussen scholen, het verlies van enige autonomie van de deelnemende besturen en het risico dat poolleden niet kunnen worden ingezet.
Aanbevelingen voor implementatie
Op basis van de bevindingen wordt geadviseerd om klein te beginnen met een afgebakende set vakken: Nederlands, Wiskunde en Engels, in eerste instantie enkel gericht op vo-scholen. Plan een evaluatie in na 4, 8 en 12 maanden na start, formuleer duidelijke leerdoelen en succesfactoren en monitor dit.
Tot slot zal het nodig zijn om bestuurlijke afspraken te maken om de belangrijkste risico’s af te dekken. Deze moeten in ieder geval toe zien op zorgen rondom het in dienst nemen van docenten uit de pool, kwaliteitscriteria voor docenten die aangenomen worden in de pool en de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de ‘ontvangende’ school en de ‘moederschool’ t.a.v. de docent.
Lees de volledige businesscase.
