Betreft: Advies over de rol van gemeenten op onderwijsterrein.
Uitgevoerd door: De onderwijsraad
In opdracht van: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Datum: 7 September 2017
Samenvatting
De Onderwijsraad heeft zich op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gebogen over de veranderende rol van gemeenten op onderwijsterrein. De raad heeft daarbij ook gekeken naar de bestuurlijke verhoudingen tussen het Rijk, schoolbesturen en decentrale overheden. Deze verhoudingen vormen de institutionele context waarbinnen decentraal onderwijsbeleid vorm krijgt.
Lokaal en regionaal is sprake van veel bestuurlijke dynamiek in en om het onderwijs, die schuurt met de traditionele kijk op de rol van gemeenten op onderwijsterrein. De raad meent dat het nodig is om de bestuurlijke verhoudingen rondom decentraal onderwijsbeleid meer bij de tijd te brengen, zodat publieke belangen beter gediend kunnen worden.
De raad geeft in de vorm van tien principes een kader mee om de rol van gemeenten in het onderwijs te actualiseren. De raad geeft daarbij duidelijk aan dat de rijksoverheid enkele kerntaken heeft die niet aan een de-centraal niveau overgedragen mogen worden, waaronder waarborging van de kwaliteit en de samenhang in het stelsel. Het Rijk moet zich bewust zijn van gevolgen die gelijktijdige functionele en territoriale decentralisatie van verwante taken aan schoolbesturen en decentrale overheden heeft.
De raad beveelt het Rijk aan een nieuw landelijk beraad te organiseren. Daartoe formuleert hij zeven agenda-punten, die onder andere gaan over een betere bestuurlijke basis voor samenwerking tussen onderwijs, jeugd-hulp en arbeidsmarkt, over meer regionale zeggenschap over het onderwijsaanbod, en over meer duidelijkheid over de decentrale ruimte voor gemeentelijk kwaliteitsbeleid. De raad constateert ook dat het bestuurlijk toezicht door de gemeenteraad op verzelfstandigd openbaar onderwijs toe is aan heroverweging.
Lees het rapport Decentraal onderwijsbeleid bij de tijd