Promotiebeurzen voor docenten

Betreft: Een evaluatie van promotiebeurzen voor docenten
In opdracht van: ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Uitgevoerd door: Kees van Bergen, Jolien Groot, Jacob van der Wel
Datum publicatie: 4 oktober 2018

Het ministerie van OCW streeft naar meer diversiteit in de samenstelling van docententeams. Naast een toename van de collectieve kwaliteit van de docententeams (en daarmee van het onderwijs) bieden meer divers samengestelde teams met daarin ook gespecialiseerde docenten en docenten op master- of doctorsniveau, nieuwe uitdagingen en mogelijkheden voor docenten. Om te stimuleren dat docenten zich verder ontwikkelen, zijn er verschillende subsidieregelingen in het leven geroepen waaronder een vijftal beursinitiatieven voor docenten die een baan in het onderwijs willen combineren met een promotietraject aan een universiteit (Promotiebeurs voor leraren, Dudoc-Alfa, Dudoc-Bèta en PromoDoc) of met een postdoc-onderzoek (Postdoc-VO).

In grote lijnen is het doel van de beurzen dat docenten zich op academisch niveau verder ontwikkelen, hun kennis vergroten en onderzoekservaring opdoen. Daarnaast komt de opgedane kennis en onderzoekservaring ten goede aan de eigen onderwijspraktijk of het onderwijs in bredere zin. De verwachting is dat een groter aantal gepromoveerde docenten de kwaliteit van het onderwijs verhoogt en de aansluiting tussen universiteiten en scholen versterkt. Zowel de docent zelf als het onderwijs worden er op deze manier beter van.

Beurzen
Het gaat om de volgende vijf beurzen:

• Promotiebeurs voor Leraren
• Dudoc-Alfa
• Dudoc-Bèta
• Postdoc-VO
• PromoDocs

Evaluatie
De evaluatie van deze beurzenprogramma’s richtte zich op de gepercipieerde effectiviteit van de initiatieven. Daarnaast wilde de opdrachtgever, het ministerie van OCW, enkele aanvullende vragen beantwoord zien. Uit de evaluatie bleek het volgende:

• Informatie over de beurzen is doorgaans te vinden op internet.
• De selectieprocedure bestaat doorgaans uit verschillende rondes.
• Buiten de voorwaarden van de verschillende beurzen is er vanuit de uitvoering weinig sturing op specifieke doelgroepen (als sector, vakgebied, geslacht).
• De vergoeding van de beurzen varieert van maximaal 0,4 fte (Promotiebeurs) tot 0,6 fte (beide Dudoc-beurzen) en is afhankelijk van de grootte van de aanstelling van de laureaat.
• Voor de laureaten zelf vormen de werkdruk en de, in de praktijk soms moeizame, aansluiting tussen het ritme van het onderwijs en het onderzoek de voornaamste knelpunten.
• Sinds de start van de Promotiebeurs voor leraren zijn er bijna dertienhonderd voorstellen ingediend. Hiervan zijn er 345 gehonoreerd (27%).
• Gemiddeld genomen dienen meer vrouwen dan mannen een onderzoeksvoorstel in bij de Promotie-beurs voor leraren (sinds 2014: 57% om 43%).
• De mate waarin de beurzen invloed hebben op (de totstandkoming van) het academisch klimaat op de school of opleiding en op de relatie met de academische wereld is lastig vast te stellen.