De kracht van verhalen
De fusie van openbaar en confessioneel onderwijs in de Achterhoek werd pas werkelijk een doel, toen de betrokken bestuurders hun motieven helder konden verwoorden. Bij het overtuigen van anderen, intern en extern, speelden verhalen een belangrijk rol.
Bij de eerste gesprekken die Henk van der Esch met zijn collega-bestuurder voerde, was geen sprake van een besluit om echt stappen te zetten. “Zo lang het slechts ging om groter en doelmatiger worden, winnen aan bestuurskracht en kwaliteit, was het allemaal verstand”, zegt hij. “Het hart kwam erbij toen ‘t het niveau van een waarde kreeg, een waarde die paste bij mij, waarin ik geloof.”
Samenlevingswaarde
Dat ontdekte Van der Esch toen hij de voorgenomen fusie ging toelichten in een college van B&W. ‘Uw droom is onze nachtmerrie’, zei de burgemeester die zelf beducht was voor de teloorgang van het duale onderwijsstelsel. Van der Esch antwoordde met een bewogen verhaal. Liever zorgde hij er samen voor dat ook de enige school met beroepsonderwijs in die plaats bleef bestaan, dan ten koste van alles ‘zijn’ openbaar onderwijs veilig te stellen. “Dat leerde mij, ik ben een verhaal aan het vertellen. Ze hadden een bestuurder verwacht die zou praten over bestuurskracht en efficiencywinst, maar ik communiceerde een samenlevingswaarde.”
Verwerkingsproces
Hoewel het goede verhaal mensen meeneemt in het proces, is op bepaalde momenten luisteren het allerbelangrijkste. Zoals op de school waar niemand iets zag in samenwerking met omringende scholen, waarmee ze tot dan toe in een felle concurrentiestrijd verwikkeld waren. Twee avonden hoorde Van der Esch in de MR vragen aan, boze opmerkingen en verdrietige verhalen. “Mensen lieten mij nauwelijks aan het woord. Dat opgewondene moet je incasseren, goed waarnemen welke angst en bezorgdheid onder die uitingen schuilgaan en een soort verwerkingsproces laten plaatsvinden.”
Cultuur
Sinds de fusie is het directieberaad de meest zichtbare plek waar de twee verschillende culturen naar elkaar toe zijn gegroeid. Aandacht voor de relatie is volgens Van der Esch ook hier de sleutel. Elke vergadering begint hij bijvoorbeeld met een rondje waarin ieder vertelt wat hem persoonlijk of professioneel bezighoudt. “Samen hebben we een cultuur gekweekt waarin we elkaar waarderen. Zo ontstaat ruimte om inhoudelijk dingen samen te gaan doen. Natuurlijk is het geen Utopia. Als je je er maar niet bij neerlegt als je de ander niet kunt bereiken.”
