Artificiële Intelligentie (AI) doet zijn intrede in het voortgezet onderwijs. Een verkenning van Voion laat zien dat AI-toepassingen het werk in de schoolorganisaties kunnen verlichten én verrijken, maar ook voor (tijdelijk) extra werkdruk kunnen zorgen. AI-experts en schoolleiders verwachten dat van alle werkenden in de schoolorganisatie, vooral docenten de impact van AI gaan merken.
De verkenning is gestart met een literatuuronderzoek naar nationale en internationale publicaties over de inzet van AI in onderwijsorganisaties. Om de inzichten uit de literatuur te verdiepen, zijn zes experts op het gebied van AI in het onderwijs geïnterviewd. Daarnaast zijn de voorlopige bevindingen besproken met 34 schoolleiders.
Visie schoolleiders op inzet AI
Hoewel AI op veel scholen nog in de kinderschoenen staat, zien schoolleiders het belang van duidelijke richtlijnen en beleid. De inzet van AI moet volgens hen mensgericht zijn, waarbij de onderwijsprofessional centraal staat. Ook benadrukken zij dat de eindverantwoordelijkheid voor AI-gebruik bij de gebruiker moet blijven en dat de onderwijskwaliteit niet mag lijden onder technologische toepassingen.
Impact op docenten
Uit de verkenning komt naar voren dat docenten waarschijnlijk de meeste impact ervaren van AI. AI kan hen werk uit handen nemen, maar ook nieuwe taken opleveren, zoals het controleren van AI-beslissingen. De technologie biedt kansen voor meer maatwerk en creativiteit, maar roept ook zorgen op over transparantie en controle.
AI-ondersteuning voor docenten
De geïnterviewde schoolleiders geven een indruk van hoe docenten zich nu door AI laten ondersteunen. Volgens schoolleiders gebruiken docenten AI-tools vooral voor het maken van lesmateriaal en lesplannen, voor oefeningen en feedback op maat. AI kan ook bijdragen aan de professionalisering van docenten, bijvoorbeeld met een tool die geschikte lesfragmenten voor reflectie selecteert.
Zorgen en onzekerheid
Volgens schoolleiders en experts voelen veel docenten zich onzeker over het gebruik van AI. Ze vragen zich af hoe betrouwbaar AI-systemen zijn en wat de gevolgen zijn voor hun autonomie en werkplezier. Ze geven ook aan geen zicht te hebben op de huidige impact van ingezette AI-tools op werkdruk, werkplezier en autonomie van docenten en directe onderwijsondersteuners. Daarvoor is de inzet van AI te recent, te kleinschalig en te experimenteel.
Aanbevelingen voor de toekomst:
Ruimte voor vervolgonderzoek
Deze verkenning biedt een eerste oriëntatie op de impact van AI voor werkenden in het voortgezet onderwijs. Hoewel diverse thema’s zijn belicht, is er nog geen diepgaande analyse uitgevoerd. Om een gedetailleerder beeld te krijgen van de gevolgen van AI in het vo op de lange termijn is verdiepend en doorlopend onderzoek nodig.
Lees de verkenning 'Implicaties van AI voor werkenden in het vo' 👇
