Hoogste instroom in de WIA uit onderwijs
Uit het rapport ‘Volumeontwikkelingen 2024’ van het UWV blijkt het aandeel langdurige COVID patiënten onder onderwijspersoneel hoger dan in andere sectoren. In 2023 is 18% van de WIA-instroom uit het onderwijs gediagnosticeerd met langdurige COVID. Dat is veel meer dan het landelijk gemiddelde (7%) en meer dan de sectoren die ook bovengemiddeld veel langdurige COVID diagnoses kennen, zoals Zorg & welzijn (13%) en Openbaar bestuur (10%). Na psychische aandoeningen (43%), blijkt langdurige COVID in 2023 de tweede diagnosecategorie waarmee werknemers uit het onderwijs in de WIA belanden.

Figuur: WIA-instroom tot 60 jaar naar aandeel per diagnose* en sector** in 2023 (UWV, 2024)

Uit het rapport van het UWV wordt nog niet duidelijk wat de reden van de verhoogde instroom uit het onderwijs is; er wordt aangegeven dat het waarschijnlijk een combinatie van oorzaken heeft. Wellicht dat onderwijspersoneel aan het begin van de coronapandemie, toen er nog geen vaccins beschikbaar waren, meer risico op besmetting met corona liepen vanwege de nauwe contacten. Of de verschillende onderwijs sub-sectoren (po, vo, mbo enz.) afwijkende instroompercentages laten zien, is (nog) niet bekend.

Volgens het UWV kan een andere mogelijke reden voor de verhoogde WIA-instroom liggen aan het feit dat betrokkenen de re-integratie van langdurige COVID patiënten in het onderwijs ingewikkelder vinden dan in andere sectoren. Leraren ervaren wellicht minder regelmogelijkheden in hun werk om de belasting af te stemmen op hun fysieke en mentale mogelijkheden. Hierdoor kan het voor leidinggevenden en werknemers een uitdaging zijn om gedurende hun ziekteperiode aangepaste of alternatieve werkzaamheden te vinden. Toch zijn er ook in het onderwijs, al dan niet bovenschools, mogelijkheden om werknemers met langdurige COVID te re-integreren.

Werkhervatting
Het vaak grillige verloop van de klachten en de onvoorspelbaarheid van het herstel, maakt werkhervatting met post-COVID lastig. Toch kan werk bijdragen aan herstel en het zich beter en gezonder voelen. Om die reden is werkhervatting en waar mogelijk aan het werk blijven met post-COVID van belang. In de Handreikingen post-COVID en werk worden tips uitgewerkt voor werkhervatting voor zowel de werkgever als de werknemer. Enkele tips voor beiden zijn:

• Herstellen kost tijd, bouw het werk heel langzaam op;
• Werkaanpassing is echt aangepast werk en niet alleen minder uren werken;
• Afgebakende taken kunnen helpen;
• Blijf met elkaar in contact bij langdurige uitval en bij (veel) thuiswerken;
• Werknemer en leidinggevende stemmen met elkaar af wat de collega’s over de situatie horen en op welke manier: via de werknemer of via de leidinggevende.

Voor de uitwerking van de tips verwijzen we naar de Handreikingen post-COVID en werk.

Tien factoren die werkhervatting kunnen bevorderen of belemmeren
Uit onderzoek volgen tien factoren die van belang zijn bij werkhervatting en werken met post-COVID (Centrum werk en gezondheid, 2022). Het gaat daarbij nadrukkelijk om het proces van werkhervatting en niet zozeer om de uitkomst.

Relevante verwijzingen:

• Handreikingen post-COVID en werk. Praktische informatie voor werknemers, zelfstandig werkenden, werkgevers/leidinggevenden, collega’s, naasten en zorgverleners (Centrum voor werk en gezondheid, maart 2024).
• Herstel en re-integratie van werkenden met het Post-COVID Syndroom. Leidraad voor bedrijfsartsen (Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde NVAB, juni 2022).
• Volumeontwikkelingen najaar 2024. Duiding van ontwikkelingen in de sociale zekerheid (UWV, 2024).
• Werknemersprofielen: Werknemer profielen – Post-COVID en werk.
• C-support ondersteunt en adviseert, in opdracht van het ministerie van VWS, mensen met langdurige coronaklachten en deelt kennis met andere (zorg)professionals.
• Op de website COVID-19 & werk vindt u tools en informatie rond werk en langdurige coronaklachten; in animaties worden de belangrijkste tips gegeven.