De Montessori Scholengemeenschap Amsterdam (MSA) geeft docenten meer professionele ruimte door verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie te leggen. In een persoonlijk ontwikkelarrangement verbindt iedere docent de eigen ambities met de doelen van de organisatie. Docenten kunnen zich richten op vier trajecten die zijn beschreven, van specialist in diverse leerstijlen, tot ontwikkelaar van lesmateriaal of coach. Verantwoording over hun dagelijks functioneren leggen zij af over de drie aspecten die volgens de MSA de kern van het docentschap vormen: beroepskwaliteit, samenwerken en professionaliseren. Reflectie, intervisie en de gesprekscyclus ten slotte zorgen voor de dynamiek in het nieuwe beleid.
‘Het neerleggen van een onderwijsconcept’ is nooit de stijl geweest van de MSA. Op het centraal bureau werken geen beleidsmedewerkers, de vier scholen werken in kleine teams en maken zelf het beleid. Vestigingsdirecteuren, middenmanagers en teamleiders hebben daarvoor de zogenaamde ontwikkelochtenden. De scholen verschillen van elkaar, binnen de kaders en ambities van de MSA. ‘Vrijheid in gebondenheid’ heet dat in het montessori-onderwijs. Toch werd na een kritisch zelfonderzoek geconstateerd, dat deelname van docenten aan het beleid meer gestimuleerd kan worden. Om dat te bereiken, koos de MSA voor ‘een radicale verandering’ in het personeelsbeleid.
Creatieve kracht
“Wij willen laten zien dat we de docent als professional serieus nemen en daadwerkelijk inhoud geven aan professionele ruimte”, zegt Berry Bock, directeur centraal bureau MSA. “Als we betere resultaten willen bereiken, moeten docenten die mooie dingen uitdenken die kunnen uitvoeren. Verschillen mag, moet zelfs, want daar zit je creatieve kracht.” In een nieuw personeelsbeleid worden daarom verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie neergelegd. De spil waar dit nieuwe personeelsbeleid om draait is een nieuw functiebouwwerk, waarin de docentfuncties worden beschreven op de dimensies beroepskwaliteit, samenwerken en professionaliseren. De gereedschappen om de ontwikkeling van docenten en van de school met elkaar te verbinden zijn een persoonlijk ontwikkelarrangement en de gesprekscyclus. Om iedereen binnen de verschuiving van verantwoordelijkheden in een goede positie te brengen, wordt veel aandacht besteed aan de nieuwe rollen.
Actieve houding
“We willen dichter op de huid van de docenten zitten”, zegt Manja Stoovelaar, projectleider integraal personeelsbeleid. “Docenten meer bevragen en begeleiding bieden bij persoonlijke ontwikkeling, vragen wat kun jij bijdragen aan de organisatie?” In het nieuwe perspectief is niet alleen persoonlijke ontwikkeling onlosmakelijk verbonden aan schoolontwikkeling, ook eigen verantwoordelijkheid speelt een belangrijke rol. “Als docenten meer zeggenschap krijgen, mag de school van hen verwachten dat ze een actieve houding innemen en engagement tonen”, aldus Bock. “Dus spreken we resultaten af en blijven we volgen hoe iemand zich ontwikkelt. De andere kant van de medaille is bovendien, dat je als docent je ruimte moet pakken, er zélf iets voor moet doen. Vrijblijvende gelatenheid is straks niet meer mogelijk.”
Montessori Scholengemeenschap Amsterdam
471 personeelsleden
3800 leerlingen
4 locaties
alle onderwijsniveaus