Betreft: Rapport over maatregelen voor het verminderen van studieuitval en verhogen van studiesucces bij lerarenopleidingen in het hoger beroepsonderwijs (hbo).
Uitgevoerd door: Berenschot Groep B.V.
In opdracht van: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Publicatiedatum: oktober 2021
Aanleiding
Studenten die een tweedegraads lerarenopleiding volgen, vallen bovengemiddeld veel uit en doen vaker langer dan vijf jaar over hun studie. De Keuzegids hbo 2020 gaf inzicht in deze uitval en verblijfsduur. Om het lerarentekort omlaag te krijgen, probeert het kabinet met onder meer zij-instromers en verkorte lerarenopleidingen meer docenten voor de klas te krijgen. Volgens onderzoekers van de Keuzegids hbo is er meer nodig. ‘Het is tijd voor de volgende stap: het vergroten van het studiesucces,’ stellen zij.
Conclusies en aanbevelingen
Oorzaken van uitval
De lerarenopleiding wordt door studenten als relatief zwaar ervaren ten opzichte van de gemiddelde hbo-opleiding. Er wordt van studenten al vroeg een zekere mate van vakvolwassenheid en professionele rijping verwacht. Studenten van lerarenopleidingen hebben hierdoor als het op studiesucces aankomt een intensievere aanpak nodig dan de gemiddelde hbo-student.
Reflectie op de maatregelen om studiesucces te bevorderen
Er moet een juiste mix van interventies zijn: aandacht voor de verbinding tussen relatie, autonomie en competentie.
‘Studentbegeleiding’ en ‘studeerbaarheid’ is een breed begrip voor een groot aantal interventies die zowel binnen als buiten het onderwijs plaatsvinden in alle fasen van de studentloopbaan. Het blijft een zoektocht om maatwerk te leveren binnen de driehoek: competentie, relatie en autonomie.
Studiesucces in tijden van flexibilisering
Flexibilisering van opleidingen en het belang van ontwikkelen van zelfregulatie/autonomie bij studenten zal alleen maar toenemen, omdat vaste studiepaden steeds meer zullen verdwijnen en individuele studenten vaker hun eigen pad zullen moeten en kunnen uitstippelen. De begeleiding over hoe dit te managen binnen lerarenopleidingen ontbreekt of kan nog worden versterkt volgens leerlingen.
Effectiviteit van interventies
Over het algemeen verschillen de typen interventies die door de hogescholen worden toegepast niet heel sterk van elkaar, wel worden vergelijkbare maatregelen verschillend in de praktijk gebracht. De maatregelen en interventies worden echter te weinig gemonitord op effectiviteit, mede omdat individuele maatregelen lastig te isoleren zijn en er vaak sprake is van kleine groepen studenten.
Aanbevelingen:
Lees het volledige rapport via de download.
