Er wordt gezocht op *
“Docenten hebben regie over de vrijgekomen tijd”
De laatste toetsweken verliepen voor de leerlingen van het Dr. Mollercollege in Waalwijk anders dan anders. De surveillance werd namelijk niet gedaan door docenten, maar door oud-leerlingen. De school heeft de convenantsmiddelen 'Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting' besteed aan ondersteuning, zodat docenten meer ruimte krijgen voor onderwijsontwikkelingen.
Het Dr. Mollercollege, een havo/vwo-school in Waalwijk met 1.200 leerlingen, is volop in ontwikkeling. “Onze onderwijsmethode verandert stap voor stap van concept”, vertelt Kees Maas, sinds zes jaar directeur van de school met 110 medewerkers. “We hebben de afgelopen jaren onderzocht welke verbeteringen bij onze onderwijsmethodes passen en willen vooral de motivatie van de leerlingen aanwakkeren door ze meer verantwoordelijkheid te geven. We betrekken leerlingen actief bij hun eigen leerproces en geven vertrouwen en positieve feedback op weg naar het eindresultaat, zodat ze eigenaar worden van hun eigen ontwikkeling.”
Tijd vrijmaken
De middelen uit het convenant kwamen op het goede moment omdat het Dr. Mollercollege haar onderwijsvisie nu praktisch vorm wil geven, liefst zonder de werkdruk voor de docenten te verhogen. “We investeren zelf in werkdrukvermindering en oplossingen voor het lerarentekort en via de subsidie Regionale Aanpak Personeelstekorten, maar er was zeker behoefte aan meer middelen. Met dit bedrag kun je echt wat doen en wij hebben besloten om tijd vrij te maken voor de docenten. Zo verminderen we op een redelijk eenvoudige manier de werkdruk terwijl we voor de lange termijn meer invulling kunnen geven aan onderwijsontwikkeling.”
Maas geeft met klem aan dat docenten de vrijgekomen tijd naar eigen inzicht invullen, met één gegeven: het is werktijd. “We hebben best wat tijd gewonnen via dit convenant. Bij fulltime dienstverband is er een anderhalve week per jaar extra vrijgekomen. We hoeven als directie niet exact te weten wat docenten in die tijd doen. Als je je leerlingen vertrouwen wilt schenken in hun leerproces, kun je dat alleen goed doen als je ook je medewerkers dezelfde mate van vertrouwen geeft.”
Het bedrag dat vanuit het convenant aan de school is toebedeeld, is van de docenten, zo redeneert het Dr. Mollercollege. De directie heeft dan ook de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad gevraagd om ideeën aan te dragen voor de besteding ervan. “Deze deelraad kwam met plannen zoals kleinere klassen of meer lesuren, maar dat is al doorrekenend niet te realiseren met deze steun. Wij hebben het team aangemoedigd om voor ontwikkelingen te kiezen die in de dagelijkse praktijk voor meer lucht zorgen en praktische voorstellen geschetst. Uiteindelijk zijn daar twee mooie ontwikkelingen uit voortgekomen: ondersteuning tijdens de toetsweken en een extra medewerker voor het open leercentrum. Daar kunnen leerlingen in alle rust zelfstandig werken en als ze vragen hebben dan kunnen ze de medewerker aanspreken. Leerlingen vinden het prettig om op deze laagdrempelige manier vragen te stellen zonder dat er direct een docent bij betrokken is.”
Warme band
Aanvankelijk werd het plan om oud-leerlingen en bekenden in te zetten voor de surveillance, sceptisch onthaald (‘kunnen we dat zomaar aan anderen overlaten’), maar na twee toetsweken met de nieuwe surveillance is iedereen enthousiast. Het Dr. Mollercollege werkt met veertig externe surveillanten: oud-leerlingen, bekenden van bekenden of familie van docenten, die allen dezelfde vergoeding van 12,50 per uur krijgen. “We merken dat veel oud-leerlingen nog een warme band met onze school hebben en het leuk vinden om kennis te maken met deze kant van het onderwijs. Wie weet worden een paar surveillanten enthousiast over een loopbaan als docent, dat zou een mooie bijvangst zijn!”
De surveillanten zijn in mei en juni 2020 getraind door vier vaste medewerkers van de school, die ook een VOG en een contract voor de surveillanten regelen en de pool onderhouden. De veertig surveillanten worden in ieder geval een dagdeel ingezet. “De roostermaker heeft alles ingepast en de toetsen zijn nu meer gespreid over de dag, zodat een evenwichtige verdeling van surveillanten mogelijk werd”, vertelt Kees Maas. “Met de convenantmiddelen kunnen we de medewerker van het open leercentrum en de surveillanten voor drie toetsweken en het centraal examen gedurende twee jaar inzetten.”
Vertrouwen geven
De nieuwe surveillanten zijn inmiddels twee keer ingezet, tijdens een fysieke toetsweek op school en online via een programma dat online toetsen ondersteunt. De oud-leerlingen werken op het hbo of de universiteit ook met deze module voor online toetsen, dus ze zijn er al bekend mee. “We hebben medewerkers geselecteerd die alert en proactief zijn en voor een groep durven staan. Zij hebben snel vat op het werk, zijn behendig met digitale middelen en kennen bovendien onze school goed.” Hoewel de directie niet controleert wat de docenten met de vrijgekomen tijd doen, vertrouwt zij erop dat het goed wordt benut. “De docenten hebben de regie en werken als professionals aan hun eigen kwaliteiten. Wij kijken belangstellend mee - niet meer dan dat. Als het uitkomt, informeren we of zij aan taken toekomen waar voorheen geen ruimte voor was. En we brengen het te berde als een medewerker oppert dat hij te weinig tijd heeft. Docenten zoeken elkaar op om te sparren over thema’s zoals onderwijsontwikkeling of coaching, of ze nemen de tijd om eindelijk die nieuwe lessenreeks op te zetten. Dat zijn exact de ontwikkelingen die we vooraf voor ogen hadden en bijdragen aan onze strategie. Als je dit soort initiatieven dood wilt slaan, dan moet je vooral werken met targets en controle. Wij hebben gekozen voor vertrouwen, zodat onze leerlingen, medewerkers en onderwijsmethoden optimaal kunnen groeien.”
Convenant Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting
In het convenant ‘Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting’ zijn tijdelijke middelen beschikbaar gesteld aan scholen ten behoeve van maatregelen tegen tekorten en werkdruk. Voion heeft, op verzoek van de cao-tafel vo, onderzoek gedaan naar de maatregelen die met de middelen zijn uitgevoerd of nog in planvorming of uitvoering zijn. Lees meer over het onderzoek>>