GP Kees Winkelman 7117 LR 1600

Wettelijk kader werkdruk

Onderzoek wijst uit dat werkstress het grootste gezondheidsrisico in het voortgezet onderwijs (vo) is. Aanhoudende werkstress kan leiden tot overspannenheid en zelfs burn-out; de voornaamste verzuimoorzaken in het vo. Ongezonde werkdruk (te hoog of te laag) is een van de voornaamste oorzaken van werkstress. De wetgever verlangt dat de werkgever (preventief) beleid voert om ongezonde werkdruk te voorkomen. Of, als dat niet kan, om de gevolgen daarvan – werkstress - zoveel mogelijk te beperken.

Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
Werkdruk is als arbeidsrisico opgenomen in de Arbowet onder de noemer ‘psychosociale arbeidsbelasting’ (PSA). Artikel 1, lid 3e definieert werkdruk als: werkdruk in de arbeidssituatie die stress teweeg brengt. ‘Stress’, volgens de Arbowet, is ‘een toestand die als negatief ervaren lichamelijke, psychische of sociale gevolgen heeft’ (artikel 1, lid 3f).
Andere PSA arbeidsrisico’s zijn:
  • agressie en geweld;
  • seksuele intimidatie;
  • pesten en
  • discriminatie.
Deze arbeidsrisico’s staan bekend als ‘ongewenste omgangsvormen’. Medewerkers die vaak met ongewenste omgangsvormen te maken hebben of een ernstig incident meemaken, kunnen stress en andere gezondheidsklachten ontwikkelen, denk aan depressie en PTSS. Idealiter ontwikkelen scholen een integraal sociaal veiligheidsbeleid dat zich richt op het terugdringen van ongewenste omgangsvormen onder medewerkers en leerlingen.

De Arbowet schrijft een (cyclische) aanpak voor om PSA systematisch te meten én te verbeteren. Omdat PSA, waaronder werkdruk, in het vo het belangrijkste arbeidsrisico is, zal doorgaans een verdiepend onderzoek nodig zijn om in beeld te brengen welke preventieve maatregelen te treffen en hoe werkstress zo veel mogelijk te beperken. Maatregelen kunnen gericht zijn op het preciezer in kaart brengen van problematiek - een verdiepend onderzoek met bijvoorbeeld de Welzijnscheck-VO - of gericht zijn op het vergroten van de energiebronnen zoals Voortgezet Werkplezier.

CAO VO
In de CAO VO zijn afspraken opgenomen over het beleid rond psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Het herkennen van stress en regelmatig meten van werkdruk is daarbij essentieel. De CAO VO verwijst ook naar de Arbocatalogus-VO; daarin hebben de sociale partners een procesnorm voor werkstress vastgelegd. De Nederlandse Arbeidsinspectie gebruikt de Arbocatalogus-VO als referentie bij haar inspecties in het vo.